შრიმად-ბჰაგავატამი Options

[Atman]

ამ თემაში შემოგთავაზებთ "შრიმად-ბჰაგავატამის" ა.ჩ. ბჰაკტივედანტა სვამი შრილა პრაბჰუპადას თარგმანს თავისი განმარტებებით. დავიწყებ პირველი სიმღერით. შეძლებისდაგვარად ვეცდები მალ-მალე დავამატო ახალი ტექსტები...



ამ ლინკზე თითქმის მთლიანი ტექსტია (რუსულ ენაზე):

http://vyasa.ru/books/ShrimadBhagavatam/

აქ აუდიოწიგნებია შრიმად-ბჰაგავატამზე (ასევე რუსულად):

http://www.svirel.com/bhagavata_purana_tales/




დავიწყოთ პირველი სიმღერის ქართული თარგმანით:



შრიმად-ბჰაგავატამი
სიმღერა პირველი



ავტორისაგან



ჩვენ უნდა გვესმოდეს, რაში მდგომარეობს თანამედროვე საზოგადოების მოთხოვნილება. რა სჭირდება მას? გეოგრაფიული საზღვრები უკვე აღარ ყოფს საზოგადოებას გარკვეულ ქვეყნებად ან ერთობებად. ის აღარ არის ისე ჩაკეტილი, როგორც შუა საუკუნეებში იყო და მსოფლიოში ერთიანი ქვეყნის ან ერთიანი საზოგადოების ჩამოყალიბების ტენდენტია შეიმჩნევა. “შრიმად-ბჰაგავატამის” თანახმად, სულიერი კომუნიზმის იდეალები მეტ-ნაკლებად ადამიანთა მთელი საზოგადოების ერთიანობაზე და, უფრო მეტიც, ყოველი ცოცხალი არსების ენერგიის ერთიანობაზეა დამყარებული. დიადი მოაზროვნეები ხვდებიან ამ იდეოლოგიის გავრცელების აუცილებლობას. “შრიმად-ბჰაგავატამს” შეუძლია კაცობრიობის ასეთი მოთხოვნილების დაკმაყოფილება. ამიტომ იგი იწყება ვედანტას ფილოსოფიის აფორიზმით ჯანმადი ასია იატიჰ, რომელიც ერთიანი პირველწყაროს იდეას ამკვიდრებს.

დღეისათვის ადამიანთა საზოგადოება აღარ იმყოფება უმეცრების წყვდიადში. მთელ მსოფლიოში სწრაფი პროგრესი იქნა მიღწეული მატერიალური კეთილდღეობის, განათლებისა და ეკონომიკური განვითარების სფეროებში. მაგრამ საზოგადოების სხეულში, სადღაც მცირედი გაღიზიანების წყარო არსებობს, ამიტომ უმნიშვნელო საკითხებზეც კი ფართომასშტაბიან კონფლიქტებს აქვს ადგილი. უნდა მოიძებნოს საერთო საქმით გაერთიანებული კაცობრიობის მშვიდობის, ძმობისა და კეთილდღეობის გზა. “შრიმად-ბჰაგავატამი” დააკმაყოფილებს ამ მოთხოვნილებას, რადგან იგი ადამიანთა მთელი საზოგადოების სულიერი აღორძინების კულტურულ პროგრამას წამოადგენს.

ადამიანთა საზოგადოების დემონური სახის შესაცვლელად “შრიმად-ბჰაგავატამის” შესწავლა სკოლებსა და უმაღლეს სასწავლებლებშიც უნდა იქნას შემოღებული, რადგან ამას გვირჩევს დიდი ერთგული მოსწავლე პრაჰლადა მაჰარაჯა.

ადამიანთა საზოგადოების დისჰარმონიის მიზეზი უღმერთო ცივილიზაციისათვის დამახასიათებელ უპრინციპობაში მდგომარეობს. არსებობს ღმერთი, ანუ ყოვლისშემძლე პიროვნება, რომლისგანაც ყველაფერი მომდინარეობს, რომელიც ყველაფერს უნარჩუნებს არსებობას და რომელშიც განსასვენებლად ყველაფერი შედის. სამყაროს თავდაპირველი წყაროს აღმოჩენისთვის მატერიალისტური მეცნიერების მიერ გაწეული მცდელობა საკმარისი არ აღმოჩნდა, მაგრამ ფაქტია, რომ არსებობს ყოველივე არსებულის ერთი თავდაპირველი წყარო. ეს თავდაპირველი წყარო ლოგიკურად და ავტორიტეტულად არის განმარტებული მშვენიერ ბჰაგავატამში”, ანუ “შრიმად-ბჰაგავატამში”.

“შრიმად-ბჰაგავატამი” ტრანსცენდენტული მეცნიერებაა, რომლითაც შეიძლება არა მხოლოდ ყველაფრის თავდაპირველი წყაროს, არამედ მასთან ჩვენი ურთიერთობის შეცნობაც. იგი გვასწავლის აგრეთვე ჩვენს მოვალეობას, სრულვქმნათ ადამიანთა საზოგადოება ამ სრულყოფილი ცოდნის საფუძველზე. ეს სანსკრიტზე დაწერილი ძლევამოსილი ნაწარმოებია და ამჯერად ზედმიწევნით წარმოდგენილია ინგლისურ ენაზეც, ისე, რომ უბრალოდ მისი კითხვითაც კი მკითხველი იმდენად სრულყოფილად შეიცნობს ღმერთს, რომ საკმარის განათლებას მიიღებს ათეისტების შემოტევებისგან თავდასაცავად. გარდა ამისა, მკითხველი ღმერთის რეალურობაში სხვების დარწმუნებას შეძლებს.

“შრიმად-ბჰაგავატამი” თავდაპირველი წყაროს განმარტებით იწყება. ეს “ვედანტა-სუტრს” ავტორიტეტული კომენტარია, დაწერილი იგივე ავტორის, შრილა ვიასადევას მიერ, იგი თანდათანობით ვითარდება ცხრა სიმღერის სახით, რასაც ადამიანი ღმერთის შემეცნების უმაღლეს საფეხურამდე მიჰყავს. ტრანსცენდენტული ცოდნის ამ დიადი წიგნის შესწავლისათვის საჭიროა მხოლოდ ის, რომ ადამიანმა თანმიმდევრულად, დაკვირვებით იკითხოს და არ გადახტეს ალალბედზე, როგორც უბრალო წიგნის კითხვისას. მისი თავები ერთი მეორის მიყოლებით უნდა იქნას შესწავლილი. წიგნი შედგება სანსკრიტული ორიგინალის ტექსტების, ინგლისური ტრანსლიტერაციის, სიტყვა-სიტყვითი მნიშვნელობების, თარგმანისა და განმარტებებისგან. და იგი ისეა აგებული, რომ პირველი ცხრა სიმღერის დასრულების შემდეგ მკითხველი აუცილებლად შეიცნობს ღმერთს.

მეათე სიმღერა განსხვავდება პირველი ცხრა სიმღერისგან, რადგან იგი უშუალოდ ღმრთეების პიროვნებას, შრი კრშნას ტრანსცენდენტულ საქმიანობებს ეხება. მეათე სიმღერის შინაარსს ვერ გაიგებს ის, ვისაც პირველი ცხრა სიმღერა არ წაუკითხავს. წიგნი შეიცავს თორმეტ სიმღერას, რომელთაგან თვითოეული დამოუკიდებელია, მაგრამ უმჯობესია მისი თანმიმდევრულად, პატარა ნაწილებად კითხვა.

უნდა ვაღიარო, რომ შრიმად-ბჰაგავატამის” წინამდებარე გამოცემას ნაკლოვანებები ახასიათებს, მაგრამ მაინც ვიმედოვნებ, რომ “შრიმად-ბჰაგავატამის” (1.5.11) შემდეგი განცხადების საფუძველზე საზოგადოების მოაზროვნენი და ლიდერები კარგად მიიღებენ მას:

“მეორეს მხრივ, ნაწარმოები, რომელიც უსაზღვრო უზენაესი უფლის სახელის, დიდების, ფორმისა და გართობების ტრანსცენდენტული ქება-დიდებით არის აღსავსე, წარმოადგენს ტრანსცენდენტულ თხზულებას, რომელიც გზააბნეული ცივილიზაციის ბიწიერ ცხოვრებაში გადატრიალების მოსახდენად არის განკუთვნილი. არასწორადაც რომ იყოს შედგენილი, ასეთ ტრანსცენდენტულ ნაწარმოებს ისმენენ, მღერიან და აღიარებენ განსპეტაკებული ადამიანები, რომლებიც სრულიად პატიოსნები არიან.”

ომ ტატ სატ

ა.ჩ. ბჰაკტივედანტა სვამი

დელი 1962 წ. 15 დეკემბერი

[Atman]

წინასიტყვაობა

“ეს “ბჰაგავატა პურანა” მზესავით ბრწყინავს და იგი ამოვიდა, როგორც კი უფალი კრშნა თავის სავანეში გაემგზავრა რელიგიის, ცოდნისა და სხვათა თანხლებით. კალის ეპოქის წყვდიადის გამო მხედველობაწართმეულნი სინათლეს მიიღებენ ამ პურანისაგან” (“შრიმად-ბჰაგავატამი” 3.43)

ინდოეთისმარადიული სიბრძნე წარმოდგენილია ვედებში, ძველ სანსკრიტულ ტექსტებში, რომელშიც ადამიანის ცოდნის ყოველი სფეროა განხილული. თავდაპირველად ვედები სიტყვიერად გადაეცემოდა, ხუთი ათასი წლის წინ კი ისინი პირველად შრილა ვიასადევამ, ღმერთის ლიტერატურულმა ინკარნაციამ ჩაიწერა. ვედების შედგენის შემდეგ ვიასადევამ მათი არსი შეაჯამა აფორიზმებში, რომელთაც “ვედანტა-სუტრები” ეწოდება. “შრიმად-ბჰაგავატამი” (“ბჰაგავატა-პურანა”) ვიასადევას კომენტარია თავისივე “ვედანტა-სუტრებზე”. მან იგი სულიერი სიმწიფის ხანაში ნარადა მუნის, თავისი სულიერი მოძღვრის ხელმძღვანელობით დაწერა. ვედური ლიტერატურის მწიფე ნაყოფად წოდებული “შრიმად-ბჰაგავატამი” ვედური ცოდნის ყველაზე სრულ და ავტორიტეტულ ახსნა-განმარტებას წარმოადგენს.

“ბჰაგავატამის” დასრულების შემდეგ ვიასამ იგი მოკლედ მოუთხრო თავის შვილს, შუკადევა გოსვამის. ამის შემდეგ შუკადევა გოსვამიმ მთელი “ბჰაგავატამი” განგის ნაპირას ჰასტინაპურში (დღევანდელ დელიში) სწავლული წმინდანების თავყრილობის წინაშე მაჰარაჯი პარიკშიტს უამბო. მაჰარაჯა პარიკშიტი მსოფლიოს იმპერატორი და დიადი რაჯარში (წმინდანი მეფე) იყო. შეიტყო რა, რომ ერთი კვირის შემდეგ სიკვდილი ელოდა, მან მიატოვა სამეფო და განგის ნაპირს მიაშურა რათა სიკვდილამდე ეშიმშილა და სულიერი განსხივოსნება მიეღო. “ბჰაგავატამი” იწყება იმპერატორ პარიკშიტის მიერ შუკადევა გოსვამისადმი დასმული კეთილგონივრული კითხვით: “შენ დიადი წმინდანებისა და ერთგულების სულიერი მოძღვარი ხარ. ამიტომ გევედრები, მიჩვენე რა არის სრულყოფილების გზა ყველასათვის, განსაკუთრებით კი მისთვის ვინც სიკვდილის პირას არის მისული. გთხოვ, მითხარი, რა უნდა ისმინოს, იგალობოს, მოიგონოს და რას უნდა სცეს თაყვანი ადამიანმა და ისიც მითხარი, თუ რა არ უნდა აკეთოს. გთხოვ, ყოველივე ეს განმიმარტე.”

შეკრებილი ბრძენები მეფის სიკვდილამდე შვიდი დღის განმავლობაში გატაცებით უსმენდნენ შუკადევა გოსვამის პასუხებს მაჰარაჯი პარიკშიტის მიერ ამ და მრავალ სხვა კითხვაზე, რომლებიც ეხებოდა ყველაფერს, დაწყებული სულის ბუნებიდან, დამთავრებული სამყაროს წარმოშობით. მოგვიანებით ბრძენმა სუტა გოსვამიმ, რომელიც იმ თავყრილობაზე იმყოფებოდა, რომელზეც შუკადევა გოსვამი პირველად მოყვა “შრიმად-ბჰაგავატამს”, “ბჰაგავატამი” ნაიმიშარანიას ტყეში შეკრებილი ბრძენების წინაშე გაიმეორა. მთელი კაცობრიობის კეთილდღეობით დაინტერესებული ბრძენები შეიკრიბნენ, რათა ახლად დაწყებული კალის ეპოქის გამანადგურებელი გავლენის გასაბათილებლად ხანგრძლივი მსხვერპლშეწირვა ჩაეტარებინათ. ბრძენების თხოვნაზე, მოეთხრო ვედური სიბრძნის არსი, სუტა გოსვამიმ ზეპირად გაიხსენა “შრიმად-ბჰაგავატამის” თვრამეტი ათასი ლექსი, რომლებიც შუკადევა გოსვამიმ მაჰარაჯა პარიკშიტს გადასცა.
სუტა გოსვამის მონათხრობით “შრიმად-ბჰაგავატამის” მკითხველი ეცნობა მაჰარაჯა პარიკშიტის კითხვებსა და შუკადევა გოსვამის პასუხებს. გარდა ამისა, ზოგჯერ თავად სუტა გოსვამი პასუხობს შაუნაკა რშის კითხვებს, რომელიც ნაიმიშარანიაში შეკრებილ ბრძენთა პირით ლაპარაკობდა. ამიტომ მკითხველი ერთდროულად ორ დიალოგს ეცნობა: ერთს – განგის ნაპირას, მაჰარაჯა პარიკშიტსა და შუკადევა გოსვამის შორის, მეორეს კი – ნაიმიშარანიაში, სუტა გოსვამისა და ნაიმიშარანიას ტყეში შეკრებილ ბრძენთა შორის, რომელთაც შაუნაკა რში უდგას სათავეში. გარდა ამისა, მეფე პარიკშიტის დამოძღვრისას შუკადევა გოსვამის ხშირად მოჰყავს ისტორიული ამბები და იძლევა ისეთ დიად სულებს შორის მიმდინარე ხანგრძლივი ფილოსოფიური საუბრების შეჯამებას, როგორებიც ნარადა მუნი და ვასუდევა არიან. “ბჰაგავატამის” ისტორიის ასეთი გაგებით მკითხველი ადვილად გაერკვევა სხვადასხვა წყაროებიდან მომდინარე დიალოგებსა და ამბებში. რადგან ფილოსოფიური სიბრძნე ქრონოლოგიურ თანმიმდევრობაზე მნიშვნელოვანია, საჭიროა მხოლოდ ყურადღებით ვიკითხოთ “შრიმად-ბჰაგავატამი”, რათა ღირსეულად შევაფასოთ ამ ნაწარმოების სიღრმე.

ამ გამოცემის მთარგმნელები “ბჰაგავატამს” შაქარყინულს ადარებენ. მისი ყოველი ნაწილი ერთნაირად ტკბილია. ამიტომ “ბჰაგავატამის” სიტკბოს გასაგებად მისი დაწყება ნებისმიერი ტომით შეიძლება. მაგრამ გემოს გასინჯვის შემდეგ სერიოზულ მკითხველს რჩევა ეძლევა, დაუბრუნდეს პირველ სიმღერას და “ბჰაგავატამის” კითხვა განაგრძოს სიმღერიდან სიმღერამდე, მისი ბუნებრივი თანმიმდევრობით.

“ბჰაგავატამის” ეს გამოცემა ამ მნიშვნელოვანი ნაწარმოების პირველი სრული ინგლისური თარგმანია, რომელსაც დაწვრილებითი კომენტარები აქვს დართული და მისაწვდომია ინგლისურენოვანი ფართო მასებისთვის. პირველი თორმეტი ტომი (პირველი სიმღერიდან მეათე სიმღერის პირველ ნაწილამდე) მისი ღვთაებრივი მოწყალების ა.ჩ. ბჰაკტივედანტა სვამი პრაბჰუპადას, კრშნას ცნობიერების საერთაშორისო საზოგადოების დამაარსებელი-აჩარიასა და ინდური რელიგიისა და ფილოსოფიური აზროვნების მსოფლიოში ყველაზე გამოჩენილი მასწავლებლის მეცნიერული და ღვთის ერთგულებით გაწეულ შრომის ნაყოფს წარმოადგენს. მის მიერ სანსკრიტის სრულყოფილი ცოდნა, ვედურ კულტურასა და აზროვნებაში, აგრეთვე თანამედროვე ცხოვრებაში გათვითცნობიერებასთან ერთად, დასავლეთის მკითხველს შესანიშნავად წარუდგენს ამ მნიშვნელოვან კლასიკურ ნაწარმოებს. 1977 წელს შრილა პრაბჰუპადას წასვლის შემდეგ “შრიმად-ბჰაგავატამის” თარგმნისა და კომენტირების მონუმენტური შრომა გააგრძელეს მისმა მოსწავლეებმა, ჰრდაიანანდა დასა გოსვამიმ და გოპიპარანადჰანა დასამ.

ეს ნაშრომი მკითხველისათვის მრავალი თვალსაზრისით არის მნიშვნელოვანი. მათთვის, ვისაც ინდური ცივილიზაციის წყაროები აინტერესებთ, იგი პრაქტიკულად ყოველი ასპექტის შესახებ ვრცელ და დაწვრილებით ინფორმაციას მოიცავს. შედარებითი ფილოსოფიისა და რელიგიის შემსწავლელებს “ბჰაგავატამი” ინდოეთის ღრმა სულიერ მემკვიდრეობაში შეღწევის გზას უხსნის. სოციოლოგებსა და ანტროპოლოგებს “ბჰაგავატამი” უჩვენებს, თუ პრაქტიკულად როგორ მოქმედებდა მშვიდობიანი და მეცნიერულად მოწყობილი ვედური კულტურა, რომლის ერთიანობის საფუძველსაც უაღრესად განვითარებული სულიერი მსოფლმხედველობა წარმოადგენდა. ლიტერატურის შემსწავლელები აღმოაჩენენ, რომ “ბჰაგავატამი” პოეტური შედევრია. მათ, ვინც ფსიქოლოგიას სწავლობენ, ტექსტი აძლევს მნიშვნელოვან წარმოდგენას ცნობიერების ბუნების, ადამიანის საქციელისა და საკუთარი მეობის ფილოსოფიური შესწავლის შესახებ. და ბოლოს, მათთვის, ვინც სულიერი ძიებით არიან დაკავებულნი, “ბჰაგავატამი” წარმოადგენს მარტივ პრაქტიკულ სახელმძღვანელოს უმაღლესი თვითშემეცნებისა და აბსოლუტური ჭეშმარიტების შეცნობისათვის. ვიმედოვნებთ, რომ მრავალტომიანი ნაშრომი, რომელიც გამომცემლობა “ბჰაკტივედანტა ბუქ ტრასტის” მიერ არის გამოქვეყნებული, დიდი ხნის განმავლობაში მნიშვნელოვან ადგილს დაიკავებს თანამედროვე კაცობრიობის ინტელექტუალურ, კულტურულ და სულიერ ცხოვრებაში.