შრიმად-ბჰაგავატამი Options

[Atman]

ამ თემაში შემოგთავაზებთ "შრიმად-ბჰაგავატამის" ა.ჩ. ბჰაკტივედანტა სვამი შრილა პრაბჰუპადას თარგმანს თავისი განმარტებებით. დავიწყებ პირველი სიმღერით. შეძლებისდაგვარად ვეცდები მალ-მალე დავამატო ახალი ტექსტები...



ამ ლინკზე თითქმის მთლიანი ტექსტია (რუსულ ენაზე):

http://vyasa.ru/books/ShrimadBhagavatam/

აქ აუდიოწიგნებია შრიმად-ბჰაგავატამზე (ასევე რუსულად):

http://www.svirel.com/bhagavata_purana_tales/




დავიწყოთ პირველი სიმღერის ქართული თარგმანით:



შრიმად-ბჰაგავატამი
სიმღერა პირველი



ავტორისაგან



ჩვენ უნდა გვესმოდეს, რაში მდგომარეობს თანამედროვე საზოგადოების მოთხოვნილება. რა სჭირდება მას? გეოგრაფიული საზღვრები უკვე აღარ ყოფს საზოგადოებას გარკვეულ ქვეყნებად ან ერთობებად. ის აღარ არის ისე ჩაკეტილი, როგორც შუა საუკუნეებში იყო და მსოფლიოში ერთიანი ქვეყნის ან ერთიანი საზოგადოების ჩამოყალიბების ტენდენტია შეიმჩნევა. “შრიმად-ბჰაგავატამის” თანახმად, სულიერი კომუნიზმის იდეალები მეტ-ნაკლებად ადამიანთა მთელი საზოგადოების ერთიანობაზე და, უფრო მეტიც, ყოველი ცოცხალი არსების ენერგიის ერთიანობაზეა დამყარებული. დიადი მოაზროვნეები ხვდებიან ამ იდეოლოგიის გავრცელების აუცილებლობას. “შრიმად-ბჰაგავატამს” შეუძლია კაცობრიობის ასეთი მოთხოვნილების დაკმაყოფილება. ამიტომ იგი იწყება ვედანტას ფილოსოფიის აფორიზმით ჯანმადი ასია იატიჰ, რომელიც ერთიანი პირველწყაროს იდეას ამკვიდრებს.

დღეისათვის ადამიანთა საზოგადოება აღარ იმყოფება უმეცრების წყვდიადში. მთელ მსოფლიოში სწრაფი პროგრესი იქნა მიღწეული მატერიალური კეთილდღეობის, განათლებისა და ეკონომიკური განვითარების სფეროებში. მაგრამ საზოგადოების სხეულში, სადღაც მცირედი გაღიზიანების წყარო არსებობს, ამიტომ უმნიშვნელო საკითხებზეც კი ფართომასშტაბიან კონფლიქტებს აქვს ადგილი. უნდა მოიძებნოს საერთო საქმით გაერთიანებული კაცობრიობის მშვიდობის, ძმობისა და კეთილდღეობის გზა. “შრიმად-ბჰაგავატამი” დააკმაყოფილებს ამ მოთხოვნილებას, რადგან იგი ადამიანთა მთელი საზოგადოების სულიერი აღორძინების კულტურულ პროგრამას წამოადგენს.

ადამიანთა საზოგადოების დემონური სახის შესაცვლელად “შრიმად-ბჰაგავატამის” შესწავლა სკოლებსა და უმაღლეს სასწავლებლებშიც უნდა იქნას შემოღებული, რადგან ამას გვირჩევს დიდი ერთგული მოსწავლე პრაჰლადა მაჰარაჯა.

ადამიანთა საზოგადოების დისჰარმონიის მიზეზი უღმერთო ცივილიზაციისათვის დამახასიათებელ უპრინციპობაში მდგომარეობს. არსებობს ღმერთი, ანუ ყოვლისშემძლე პიროვნება, რომლისგანაც ყველაფერი მომდინარეობს, რომელიც ყველაფერს უნარჩუნებს არსებობას და რომელშიც განსასვენებლად ყველაფერი შედის. სამყაროს თავდაპირველი წყაროს აღმოჩენისთვის მატერიალისტური მეცნიერების მიერ გაწეული მცდელობა საკმარისი არ აღმოჩნდა, მაგრამ ფაქტია, რომ არსებობს ყოველივე არსებულის ერთი თავდაპირველი წყარო. ეს თავდაპირველი წყარო ლოგიკურად და ავტორიტეტულად არის განმარტებული მშვენიერ ბჰაგავატამში”, ანუ “შრიმად-ბჰაგავატამში”.

“შრიმად-ბჰაგავატამი” ტრანსცენდენტული მეცნიერებაა, რომლითაც შეიძლება არა მხოლოდ ყველაფრის თავდაპირველი წყაროს, არამედ მასთან ჩვენი ურთიერთობის შეცნობაც. იგი გვასწავლის აგრეთვე ჩვენს მოვალეობას, სრულვქმნათ ადამიანთა საზოგადოება ამ სრულყოფილი ცოდნის საფუძველზე. ეს სანსკრიტზე დაწერილი ძლევამოსილი ნაწარმოებია და ამჯერად ზედმიწევნით წარმოდგენილია ინგლისურ ენაზეც, ისე, რომ უბრალოდ მისი კითხვითაც კი მკითხველი იმდენად სრულყოფილად შეიცნობს ღმერთს, რომ საკმარის განათლებას მიიღებს ათეისტების შემოტევებისგან თავდასაცავად. გარდა ამისა, მკითხველი ღმერთის რეალურობაში სხვების დარწმუნებას შეძლებს.

“შრიმად-ბჰაგავატამი” თავდაპირველი წყაროს განმარტებით იწყება. ეს “ვედანტა-სუტრს” ავტორიტეტული კომენტარია, დაწერილი იგივე ავტორის, შრილა ვიასადევას მიერ, იგი თანდათანობით ვითარდება ცხრა სიმღერის სახით, რასაც ადამიანი ღმერთის შემეცნების უმაღლეს საფეხურამდე მიჰყავს. ტრანსცენდენტული ცოდნის ამ დიადი წიგნის შესწავლისათვის საჭიროა მხოლოდ ის, რომ ადამიანმა თანმიმდევრულად, დაკვირვებით იკითხოს და არ გადახტეს ალალბედზე, როგორც უბრალო წიგნის კითხვისას. მისი თავები ერთი მეორის მიყოლებით უნდა იქნას შესწავლილი. წიგნი შედგება სანსკრიტული ორიგინალის ტექსტების, ინგლისური ტრანსლიტერაციის, სიტყვა-სიტყვითი მნიშვნელობების, თარგმანისა და განმარტებებისგან. და იგი ისეა აგებული, რომ პირველი ცხრა სიმღერის დასრულების შემდეგ მკითხველი აუცილებლად შეიცნობს ღმერთს.

მეათე სიმღერა განსხვავდება პირველი ცხრა სიმღერისგან, რადგან იგი უშუალოდ ღმრთეების პიროვნებას, შრი კრშნას ტრანსცენდენტულ საქმიანობებს ეხება. მეათე სიმღერის შინაარსს ვერ გაიგებს ის, ვისაც პირველი ცხრა სიმღერა არ წაუკითხავს. წიგნი შეიცავს თორმეტ სიმღერას, რომელთაგან თვითოეული დამოუკიდებელია, მაგრამ უმჯობესია მისი თანმიმდევრულად, პატარა ნაწილებად კითხვა.

უნდა ვაღიარო, რომ შრიმად-ბჰაგავატამის” წინამდებარე გამოცემას ნაკლოვანებები ახასიათებს, მაგრამ მაინც ვიმედოვნებ, რომ “შრიმად-ბჰაგავატამის” (1.5.11) შემდეგი განცხადების საფუძველზე საზოგადოების მოაზროვნენი და ლიდერები კარგად მიიღებენ მას:

“მეორეს მხრივ, ნაწარმოები, რომელიც უსაზღვრო უზენაესი უფლის სახელის, დიდების, ფორმისა და გართობების ტრანსცენდენტული ქება-დიდებით არის აღსავსე, წარმოადგენს ტრანსცენდენტულ თხზულებას, რომელიც გზააბნეული ცივილიზაციის ბიწიერ ცხოვრებაში გადატრიალების მოსახდენად არის განკუთვნილი. არასწორადაც რომ იყოს შედგენილი, ასეთ ტრანსცენდენტულ ნაწარმოებს ისმენენ, მღერიან და აღიარებენ განსპეტაკებული ადამიანები, რომლებიც სრულიად პატიოსნები არიან.”

ომ ტატ სატ

ა.ჩ. ბჰაკტივედანტა სვამი

დელი 1962 წ. 15 დეკემბერი

[Atman]

ლექსი 13

აშტამე მერუდევიამ ტუ ნაბჰერ ჯატა ურუკრამაჰ
დარშაიან ვარტმა დჰირანამ სარვაშრამა-ნამასკრიტამ

მერვე ინკარნაცია იყო მეფე რშაბჰა, მეფე ნაბჰისა და მისი ცოლის, მერუდევის შვილი. ამ ინკარნაციაში უფალმა აჩვენა სრულყოფილების გზა, რომელსაც მიჰყვებიან ისინი, ვინც სრულ ცონტროლს უწევენ გრძნობებს და პატივცემულნი არიან ყოველი ფენის მიერ.

განმარტება: ადამიანთა საზოგადოება ბუნებრივად იყოფა სიცოცხლის რვა ფენად და სტატუსად: საქმიანობათა ოთხი ჯგუფი და კულტურული განვითარების ოთხი ჯგუფი. საქმიანობათა ოთხ ჯგუფს მიეკუთვნება გონიერთა კლასი, მმართველთა კლასი, მწარმოებელთა კლასი და მუშათა კლასი. სულიერი შემეცნების გზაზე კულტურული განვითარების ოთხ საფეხურს კი წარმოადგენს მოწაფეობის ხანა, მეოჯახეობის ხანა, საერო ცხოვრებისაგან ჩამოშორების ხანა და განდეგილობის ხანა. აქედან განდეგილობის ხანა, ანუ სანნიასას წესი უმაღლესად ითვლება და თავისი მდგომარეობით სანნიასი ყოველი ფენისა და დანაყოფის სულიერ მოძღვრად არის მიჩნეული. სანნიასას წესშიც სრულყოფილებისაკენ ამაღლების ოთხი საფეხური გამოირჩევა. ესენია: კუტიჩაკა, ბაჰუდაკა, პარივრაჯაკაჩარია და პარამაჰამსა. პარამაჰამსას საფეხური სიცოცხლეში სრულყოფილების უმაღლეს საფეხურს წარმოადგენს. მას ყველა სხვა პატივს სცემს. მაჰარაჯა რშაბჰა უფლის ინკარნაცია იყო და მან ასწავლა თავის შვილებს, გაჰყოლოდნენ სრულყოფილების გზას ტაპასიას საშუალებით, რაც ასპეტაკებს ყოფიერებას და მარადიული, უწყვეტი სულიერი ბედნიერების მიღწევის საშუალებას იძლევა. ყოველი ცოცხალი არსება ბედნიერებას ეძებს, მაგრამ არავინ იცის, სად შეიძლება მარადიული და უსაზღვრო ბედნიერების პოვნა. სულელი ხალხი ჭეშმარიტი ბედნიერების სანაცვლოდ მატერიალურ გრძნობათა დაკმაყოფილებით მიღებული ე.წ. ბედნიერება დროებითია და ამით ძაღლებიცა და ღორებიც კი ტკბებიან. არც ერთი ცხოველი, ფრინველი თუ მხეცი არ არის მოკლებული ამ გრძნობათა სიამოვნებას. ამ ბედნიერების მიღება უხვად შეიძლება ყოველ სახეობაში, მათ შორის ადამიანის ფორმაშიც, მაგრამ ადამიანის სიცოცხლე ასეთი იაფფასიანი ბედნიერებისთვის არ არის განკუთვნილი. იგი განკუთვნილია იმისთვის, რომ სულიერი შემეცნების საშუალებით მარადიულ და უსაზღვრო ბედნიერებას მივაღწიოთ. ეს სულიერი შემეცნება მიიღწევა ტაპასიას, ანუ ნებაყოფლობითი ეპითემიებისა და მატერიალური სიამოვნებისაგან აღკვეთის გავლით. მათ, ვინც მატერიალური სიამოვნებისაგან აღკვეთაში არიან გაწვრთნილნი, ჰქვიათ დჰირა, ანუ გრძნობებით შეუწუხებელი ადამიანები. მხოლოდ დჰირებს შეუძლიათ სანნიასას მიღება და თანდათანობით ასვლა პარამაჰამსას საფეხურზე, რომელსაც საზოგადოების ყოველი წევრი ეთაყვანება. მეფე რშაბჰა ამ მისიას ავრცელებდა და ბოლო სტადიაზე იგი სრულიად განუდგა სხეულისეულ მოთხოვნილებებს. სულელები ცდილობენ ამ სტადიის მიბაძვას, მაგრამ სინამდვილეში მისი მიღწევა მხოლოდ ერთეულებს შეუძლიათ და ისინი საყოველთაო თაყვანისცემას იმსახურებენ.

ლექსი 14

რშიბჰირ იაჩიტო ბჰეჯე ნავამამ პართჰიევამ ვაპუჰ
დუგდჰემამ ოშადჰირ ვიპრას ტენაიამ სა უშატტამაჰ

ო ბრაჰმანებო, მეცხრე ინკარნაციაში, ისმინა რა ბრძენების ვედრება, უფალმა მიიღო მეფის [პრთჰუს] სხეული, რომელმაც მიწა დაამუშავა, რათა ათასგვარი მოსავალი აერო, და ამის წყალობით დედამიწა მშვენიერი და მიმზიდველი გახდა.

განმარტება: მეფე პრთჰუს მოვლენამდე, წინა მეფის, მაჰარაჯა პრთჰუს მამის ბიწიერი ცხოვრებით გამოწვეული არასწორი მმართველობის გამო ქვეყნად დიდი არეულობა სუფევდა. გონიერთა კლასის წარმომადგენლები (კერძოდ, ბრძენები და ბრაჰმანები) არა მხოლოდ ლოცულობდნენ უფლის მოვლენისათვის, არამედ ტახტიდან ჩამოაგდეს კიდეც წინა მეფე. ღვთისნიერება და ყოველმხრივ კეთილდღეობაზე ზრუნვა მეფის მოვალეობას წარმოადგენს. როგორც კი მეფე რამენაირად უგულვებელყოფს თავის მოვალეობას, გონიერთა კლასმა ტახტიდან უნდა ჩამოაგდოს იგი. მაგრამ გონიერი კლასის წარმომადგენლები არ იკავაბენ სამეფო ტახტს, რადგან მათ საზოგადოების კეთილდღეობისთვის გაცილებით მნიშვნელოვანი მოვალეობა აკისრიათ. ამის ნაცვლად უფალს ინკარნაციის მოვლინებას ევედრებოდნენ და უფალიც მოვიდა მაჰარაჯა პრთჰუს სახით. ჭეშმარიტად გონიერი ადამიანები, ანუ ღირსეული ბრაჰმანები, არასოდეს ელტვიან პოლიტიკურ თანამდებობებს. მაჰარაჯა პრთჰუმ დიდი მოსავალი აიღო და ასეთი კარგი მეფის ყოლის გამო მხოლოდ მოქალაქეები როდი გაბედნიერდნენ, დედამიწაც მშვენიერი და მიმზიდველი გახდა.

ლექსი 15

რუპამ სა ჯაგრჰე მატსიამ ჩაკშუშოდადჰი-სამპლავე
ნავი აროპია მაჰი-მაიიამ აპად ვაივასვატამ მანუ

როდესაც ჩაკშუშა მანუს პერიოდის შემდეგ სრული წარღვნა მოხდა და მთელი სამყარო წყალში ჩაიძირა, უფალმა თევზის ფორმა მიიღო და გადაარჩინა ვაივასვატა მანუ, ჰყავდა რა იგი ნავში.

განმარტება: შრიპადა შრიდჰარა სვამის, “ბჰაგავატამის” პირველი კომენტატორის აზრით, წარღვნა ყოველი მანუს შეცვლის შემდეგ არ ხდება. მიუხედავად ამისა, ჩაკშუშა მანუს პერიოდის შემდეგ ეს წარღვნა სატიავრატასთვის გარკვეულ საოცრებათა საჩვენებლად მოხდა. მაგრამ შრილა ჯივა გოსვამიმ ზუსტი მტკიცებები მოიყვანა ავტორიტეტული წმინდა წერილებიდან (როგორიცაა “ვიშნუ-დჰარმოტტარა”, “მარკანდეია პურანა”, “ჰარივამშა” და სხვ.), რომ ყოველი მანუს შემდეგ ყოველთვის წარღვნა ხდება. შრილა ვიშვანათჰა ჩაკრავარტიმაც მხარი დაუჭირა შრილა ჯივა გოსვამის და მან (შრი ჩაკრავარტიმ) “ბჰაგავატამრტაც” დაიმოწმა, რომ თითოეული მანუს შემდეგ წარღვნა ხდება. გარდა ამისა, თავისი ერთგულ სატიავრატასადმი განსაკუთრებული წყალობის მოსაფენად უფალი თავად მოევლინა ამ პერიოდში.

ლექსი 16

სურასურანამ უდადჰიმ მათჰნატამ მანდარაჩალამ
დადჰრე კამათჰა-რუპენა პრშთჰა ეკადაშე ვიბჰუჰ

უფლის მეთერთმეტე ინკარნაციამ კუს სახე მიიღო, მისი ბაკანი საყრდენი იყო მთა მანდარაჩალასთვის, რომელსაც სამყაროს თეისტები და ათეისტები სადღვებელად იყენებდნენ.

განმარტება: ერთხელ თეისტები და ათეისტები ზღვიდან ნექტარის ამოდღვებას ცდილობდნენ, რათა შეესვათ იგი და უკვდავნი გამხდარიყვნენ. ამ დროს მთა მანდარაჩალა სადღვებელად გამოიყენეს, რომელიც უფალი კუს, ღმრთეების ინკარნაციის ბაკანზე მოათავსეს ზღვის წყალში.

ლექსი 17

დჰანვანტარამ დვადაშამამ ტრაიოდაშამამ ევა ჩა
აპაიაიატ სურან ანიან მოჰინია მოჰაინ სტრიია

მეთორმეტე ინკარნაციაში უფალი დჰანვანტარის სახით მოევლინა, მეცამეტე ინკარნაციაში კი ქალის მომხიბვლელი სილამაზით აცდუნა ათეისტები და ნექტარი ნახევარღმერთებს გადასცა დასალევად.

ლექსი 18

ჩატურდაშამ ნარასიმჰამ ბიბჰრად დაიტიენდრამ ურჯიტამ
დადარა კარაჯაირ ურავ ერაკამ კატა-კრდ იათჰა

მეთოთხმეტე ინკარნაციაში უფალი მოევლინა ნრსიმჰას სახით და ფრჩხილებით გაგლიჯა ათეისტი ჰირანიაკაშიპუს ძლიერი სხეული, როგორც ხურო ხლეჩს ლერწამს.

ლექსი 19

პანჩადაშამ ვამანაკამ კრტვაგად ადჰვარამ ბალეჰ
პადა-ტრაიამ იაჩამანაჰ პრატიადიტსუს ტრი-პიშტაპამ

მეთხუთმეტე ინკარნაციაში უფალმა მიიღო ჯუჯა ბრაჰმანის [ვამანას] სახე და მაჰარაჯა ბალის მსხვერპლშეწირვის ადგილს ეწვია. თუმცა გულში სამი პლანეტარული სისტემისგან შემდგარი სამეფოს დაბრუნება სურდა, მხოლოდ სამი ნაბიჯი მიწა სთხოვა.

განმარტება: ყოვლისშემძლე ღმერთს შეუძლია მთელი სამყარო უბოძოს მას, ვისაც თითქმის არაფერი გააჩნია, ან მთელი სამყაროსგან შემდგარი სამეფო წაართვას ვინმეს მიწის მცირე ნაკვეთის თხოვნით.

ლექსი 20

ავატარე შოდაშამე პაშიან ბრაჰმა-დრუჰო ნრპან
ტრიჰ-საპტა-კრტვაჰ კუპიტო ნიჰ-კშატრამ აკარონ მაჰიმ

ღმრთეების მეთექვსმეტე ინკარნაციაში უფალმა [როგორც ბჰრგუპატიმ] ოცდაერთჯერ გაანადგურა მმართველთა კლასი [კშატრიები], განრისხებული იყო რა მათზე ბრაჰმანების [გონიერი კლასის] წინააღმდეგ მათი აჯანყების გამო.

განმარტება: იგულისხმება, რომ კშატრიებმა, ანუ მმართველმა კლასმა პლანეტა გონიერთა კლასის წარმომადგენლების ხელმძღვანელობით უნდა მართოს, რომლებიც აღიარებული შასტრების, ანუ განდობილ წერილთა მიხედვით არიგებენ მმართველებს. მმართველები თავიანთ მოვალეობებს ამ დარიგების თანახმად უნდა ასრულებდნენ. როდესაც კშატრიები, ანუ მმართველთა კლასი არ ემორჩილება სწავლულ და გონიერ ბრაჰმანთა განკარგულებებს, ისინი ძალით უნდა იქნან გადაყენებულნი თანამდებობებიდან და მათი ადგილი უფრო ღირსეულებს უნდა დაეთმოთ.