შრიმად-ბჰაგავატამი Options

[Atman]

ამ თემაში შემოგთავაზებთ "შრიმად-ბჰაგავატამის" ა.ჩ. ბჰაკტივედანტა სვამი შრილა პრაბჰუპადას თარგმანს თავისი განმარტებებით. დავიწყებ პირველი სიმღერით. შეძლებისდაგვარად ვეცდები მალ-მალე დავამატო ახალი ტექსტები...



ამ ლინკზე თითქმის მთლიანი ტექსტია (რუსულ ენაზე):

http://vyasa.ru/books/ShrimadBhagavatam/

აქ აუდიოწიგნებია შრიმად-ბჰაგავატამზე (ასევე რუსულად):

http://www.svirel.com/bhagavata_purana_tales/




დავიწყოთ პირველი სიმღერის ქართული თარგმანით:



შრიმად-ბჰაგავატამი
სიმღერა პირველი



ავტორისაგან



ჩვენ უნდა გვესმოდეს, რაში მდგომარეობს თანამედროვე საზოგადოების მოთხოვნილება. რა სჭირდება მას? გეოგრაფიული საზღვრები უკვე აღარ ყოფს საზოგადოებას გარკვეულ ქვეყნებად ან ერთობებად. ის აღარ არის ისე ჩაკეტილი, როგორც შუა საუკუნეებში იყო და მსოფლიოში ერთიანი ქვეყნის ან ერთიანი საზოგადოების ჩამოყალიბების ტენდენტია შეიმჩნევა. “შრიმად-ბჰაგავატამის” თანახმად, სულიერი კომუნიზმის იდეალები მეტ-ნაკლებად ადამიანთა მთელი საზოგადოების ერთიანობაზე და, უფრო მეტიც, ყოველი ცოცხალი არსების ენერგიის ერთიანობაზეა დამყარებული. დიადი მოაზროვნეები ხვდებიან ამ იდეოლოგიის გავრცელების აუცილებლობას. “შრიმად-ბჰაგავატამს” შეუძლია კაცობრიობის ასეთი მოთხოვნილების დაკმაყოფილება. ამიტომ იგი იწყება ვედანტას ფილოსოფიის აფორიზმით ჯანმადი ასია იატიჰ, რომელიც ერთიანი პირველწყაროს იდეას ამკვიდრებს.

დღეისათვის ადამიანთა საზოგადოება აღარ იმყოფება უმეცრების წყვდიადში. მთელ მსოფლიოში სწრაფი პროგრესი იქნა მიღწეული მატერიალური კეთილდღეობის, განათლებისა და ეკონომიკური განვითარების სფეროებში. მაგრამ საზოგადოების სხეულში, სადღაც მცირედი გაღიზიანების წყარო არსებობს, ამიტომ უმნიშვნელო საკითხებზეც კი ფართომასშტაბიან კონფლიქტებს აქვს ადგილი. უნდა მოიძებნოს საერთო საქმით გაერთიანებული კაცობრიობის მშვიდობის, ძმობისა და კეთილდღეობის გზა. “შრიმად-ბჰაგავატამი” დააკმაყოფილებს ამ მოთხოვნილებას, რადგან იგი ადამიანთა მთელი საზოგადოების სულიერი აღორძინების კულტურულ პროგრამას წამოადგენს.

ადამიანთა საზოგადოების დემონური სახის შესაცვლელად “შრიმად-ბჰაგავატამის” შესწავლა სკოლებსა და უმაღლეს სასწავლებლებშიც უნდა იქნას შემოღებული, რადგან ამას გვირჩევს დიდი ერთგული მოსწავლე პრაჰლადა მაჰარაჯა.

ადამიანთა საზოგადოების დისჰარმონიის მიზეზი უღმერთო ცივილიზაციისათვის დამახასიათებელ უპრინციპობაში მდგომარეობს. არსებობს ღმერთი, ანუ ყოვლისშემძლე პიროვნება, რომლისგანაც ყველაფერი მომდინარეობს, რომელიც ყველაფერს უნარჩუნებს არსებობას და რომელშიც განსასვენებლად ყველაფერი შედის. სამყაროს თავდაპირველი წყაროს აღმოჩენისთვის მატერიალისტური მეცნიერების მიერ გაწეული მცდელობა საკმარისი არ აღმოჩნდა, მაგრამ ფაქტია, რომ არსებობს ყოველივე არსებულის ერთი თავდაპირველი წყარო. ეს თავდაპირველი წყარო ლოგიკურად და ავტორიტეტულად არის განმარტებული მშვენიერ ბჰაგავატამში”, ანუ “შრიმად-ბჰაგავატამში”.

“შრიმად-ბჰაგავატამი” ტრანსცენდენტული მეცნიერებაა, რომლითაც შეიძლება არა მხოლოდ ყველაფრის თავდაპირველი წყაროს, არამედ მასთან ჩვენი ურთიერთობის შეცნობაც. იგი გვასწავლის აგრეთვე ჩვენს მოვალეობას, სრულვქმნათ ადამიანთა საზოგადოება ამ სრულყოფილი ცოდნის საფუძველზე. ეს სანსკრიტზე დაწერილი ძლევამოსილი ნაწარმოებია და ამჯერად ზედმიწევნით წარმოდგენილია ინგლისურ ენაზეც, ისე, რომ უბრალოდ მისი კითხვითაც კი მკითხველი იმდენად სრულყოფილად შეიცნობს ღმერთს, რომ საკმარის განათლებას მიიღებს ათეისტების შემოტევებისგან თავდასაცავად. გარდა ამისა, მკითხველი ღმერთის რეალურობაში სხვების დარწმუნებას შეძლებს.

“შრიმად-ბჰაგავატამი” თავდაპირველი წყაროს განმარტებით იწყება. ეს “ვედანტა-სუტრს” ავტორიტეტული კომენტარია, დაწერილი იგივე ავტორის, შრილა ვიასადევას მიერ, იგი თანდათანობით ვითარდება ცხრა სიმღერის სახით, რასაც ადამიანი ღმერთის შემეცნების უმაღლეს საფეხურამდე მიჰყავს. ტრანსცენდენტული ცოდნის ამ დიადი წიგნის შესწავლისათვის საჭიროა მხოლოდ ის, რომ ადამიანმა თანმიმდევრულად, დაკვირვებით იკითხოს და არ გადახტეს ალალბედზე, როგორც უბრალო წიგნის კითხვისას. მისი თავები ერთი მეორის მიყოლებით უნდა იქნას შესწავლილი. წიგნი შედგება სანსკრიტული ორიგინალის ტექსტების, ინგლისური ტრანსლიტერაციის, სიტყვა-სიტყვითი მნიშვნელობების, თარგმანისა და განმარტებებისგან. და იგი ისეა აგებული, რომ პირველი ცხრა სიმღერის დასრულების შემდეგ მკითხველი აუცილებლად შეიცნობს ღმერთს.

მეათე სიმღერა განსხვავდება პირველი ცხრა სიმღერისგან, რადგან იგი უშუალოდ ღმრთეების პიროვნებას, შრი კრშნას ტრანსცენდენტულ საქმიანობებს ეხება. მეათე სიმღერის შინაარსს ვერ გაიგებს ის, ვისაც პირველი ცხრა სიმღერა არ წაუკითხავს. წიგნი შეიცავს თორმეტ სიმღერას, რომელთაგან თვითოეული დამოუკიდებელია, მაგრამ უმჯობესია მისი თანმიმდევრულად, პატარა ნაწილებად კითხვა.

უნდა ვაღიარო, რომ შრიმად-ბჰაგავატამის” წინამდებარე გამოცემას ნაკლოვანებები ახასიათებს, მაგრამ მაინც ვიმედოვნებ, რომ “შრიმად-ბჰაგავატამის” (1.5.11) შემდეგი განცხადების საფუძველზე საზოგადოების მოაზროვნენი და ლიდერები კარგად მიიღებენ მას:

“მეორეს მხრივ, ნაწარმოები, რომელიც უსაზღვრო უზენაესი უფლის სახელის, დიდების, ფორმისა და გართობების ტრანსცენდენტული ქება-დიდებით არის აღსავსე, წარმოადგენს ტრანსცენდენტულ თხზულებას, რომელიც გზააბნეული ცივილიზაციის ბიწიერ ცხოვრებაში გადატრიალების მოსახდენად არის განკუთვნილი. არასწორადაც რომ იყოს შედგენილი, ასეთ ტრანსცენდენტულ ნაწარმოებს ისმენენ, მღერიან და აღიარებენ განსპეტაკებული ადამიანები, რომლებიც სრულიად პატიოსნები არიან.”

ომ ტატ სატ

ა.ჩ. ბჰაკტივედანტა სვამი

დელი 1962 წ. 15 დეკემბერი

[Atman]

ლექსი 8

ტრტიიამ რში-სარგამ ვაი დევარშიტვამ უპეტია საჰ
ტანტრამ სატვატამ აჩაშტა ნაიშკარმიამ კარმანამ იატაჰ

რშების ეპოქაში ღმრთეების პიროვნება მოევლინა მესამე უფლებამოსილი ინკარნაციის, დევარში ნარადას სახით, რომელიც დიდი ბრძენია ნახევარღმერთთა შორის. მან თავი მოუყარა ვედების განმარტებებს, რომლებიც ერთგულ სამსახურს ეხება და უანგარო შრომას მოუწოდებს.

განმარტება: დიდი რში ნარადა, რომელიც ღმრთეების პიროვნების უფლებამოსილი ინკარნაციაა, მთელ სამყაროში ავრცელებს ერთგულ სამსახურს. მთელ სამყაროში, ყოველ პლანეტასა და ყოველ სახეობაში მყოფი უფლის დიდი ერთგულები მისი მოსწავლეები არიან. შრილა ვიასადევაც, “შრიმად-ბჰაგავატამის” ავტორი, მისი ერთ-ერთი მოსწავლეა. ნარადამ შექმნა “ნარადა-პანჩარატრა” – ვედების განმარტება, საგანგებოდ უფლის ერთგული სამსახურისთვის განკუთვნილი. “ნარადა-პანჩარატრას” მიზანია კარმებს, ანუ კარმიულ მშრომელებს კარმიული შრომის ტყვეობისაგან განთავისუფლება ასწავლოს. ძირითადად, განპირობებულ სულებს კარმიული შრომა იზიდავთ, რადგან საკუთარი ოფლით სურთ ბედნიერების მიღწევა. მთელ სამყაროში სიცოცხლის ყოველი სახეობა კარმიული მშრომლებით არის სავეს. კარმიული შრომა ეკონომიკური განვითარების ათასგვარ გეგმებს მოიცავს. მაგრამ, ბუნების კანონის თანახმად, ყოველ ქმედებას საპასუხო უკუქმედება მოჰყვება და შრომის შემსრულებელი ხელფეხშეკრულია ასეთი კარგი თუ ცუდი რეაქციებით. კარგი შრომის შედეგს შედარებითი მატერიალური აყვავება წარმოადგენს, ცუდი შროის შედეგს კი – შედარებითი მატერიალური უბედურება. მაგრამ, საბოლოო ჯამში, მატერიალური პირობები – ე.წ. ბედნიერებაცა და ე.წ. უბედურებაც – მხოლოდ გაჭირვებისთვის არის განკუთვნილი. სულელმა მატერიალისტებმა არ იციან, როგორ მიაღწიონ განპირობებულ მდგომარეობაში მარადიულ ბედნიერებას. შრი ნარადა ამას ასწავლის ამ სულელ კარმიულ მშრომელებს. იგი ასწავლის სამყაროს დაავადებულ ადამიანებს, თუ როგორ შეუძლია ახლანდელ საქმიანობას მათი სულიერი განთავისუფლების გზამდე მიყვანა. ავადმყოფს, რომელსაც რძის მიღების გამო დარღვეული აქვს საჭმლის მონელება, ექიმი რძის სხვა პროდუქტს – მაწონს უნიშნავს. ამრიგად, დაავადების მიზეზიც და წამალიც შეიძლება ერთი და იგივე იყოს, მაგრამ მკურნალობა ისეთმა გამოცდილმა ექიმმა უნდა ჩაატაროს, როგორიცაა ნარადა. “ბჰაგავად-გიტაც” იგივეს გვთავაზობს: საკუთარი შრომის ნაყოფები მივუძღვნათ უფალს და ასე ვემსახუროთ მას. ეს ადამიანს ნაიშკარმიას, ანუ განთავისუფლების გზაზე აიყვანს.

ლექსი 9

ტურიე დჰარმა-კალა-სარგე ნარა-ნარაიანავ რში
ბჰუტვატმოპაშამოპეტამ აკაროტ დუშჩარამ ტაპაჰ

მეოთხე ინკარნაციაში უფალი გახდა ნარა და ნარაიანა, მეფე დჰარმას ცოლის ტყუპი ვაჟები. ამრიგად, გრძნობათა კონტროლისათვის მან მკაცრი და სამაგალითო ეპითემიები გაიარა.

განმარტება: როგორც მეფე რშაბჰამ ურჩია თავის შვილებს, ადამიანის ერთადერთი მოვალეობა არის ტაპასია, ანუ ტრანსცენდენტციის შეცნობისათვის საჭირო ეპითიმია; ჩვენს სასწავლებლად უფალმა თავად გვიჩვენა ამის შესრულების მაგალითი. უფალი მეტად კეთილია გულმავიწყი სულების მიმართ. ამიტომ იგი თავად მოდის და გვიტოვებს საჭირო დარიგებებს, აგრეთვე წარმომადგენლების სახით თავის შვილებს აგზავნის, რათა ღმრთეებასთან მოუხმოს ყოველ განპირობებულ სულს. ყველას ახსოვს, რომ ამას წინათ უფალი ჩაიტანიაც ამ მიზნით მოევლინა – ამ მძიმე ინდუსტრიის, რკინის ეპოქის დაცემული სულების სახსნელად. ნარაიანას ინკარნაციას დღესაც თაყვანს სცემენ ჰიმალაებში, ბადარი-ნარაიანაში.

ლექსი 10

პანჩამაჰ კაპი;ო ნამა სიდდჰეშაჰ კალა-ვიპლუტამ
პროვაჩასურიე სანქჰიამ ტატტვა-გრამა-ვინირნაიამ

მეხუთე ინკარნაცია, სახელად კაპილა, საუკეთესოა სრულყოფილ არსებათა შორის. მან ასური ბრაჰმანს სამყაროს ელემენტები და მეტაფიზიკა განუმარტა, რადგან დროთა განმავლობაში ეს ცოდნა დაკარგული იყო.

განმარტება: სამყაროში ოცდაოთხი ელემენტი არსებობს. ყოველი მათგანი დაწვრილებით არის განმარტებული სანქჰიას ფილოსოფიაში. როგორც წესი, ევროპელი მეცნიერები სანქჰიას ფილოსოფიას მეტაფიზიკას უწოდებენ. სანქჰიას ეტიმოლოგიური მნიშვნელობა არის “ის, რაც ანალიზის საშუალებით ნათლად განმარტავს მატერიალურ ელემენტებს”. პირველად ეს გააკეთა უფალმა კაპილამ, რომელიც აქ რიგით მეხუთე ინკარნაციად არის წოდებული.

ლექსი 11

შაშთჰამ ატრერ აპატიატვამ ვრტაჰ პრაპტო ნასუიაია
ანვიკშიკიმ ალარკაია პრაჰლადადიბჰია უჩივან

პურუშას მეექვსე ინკარნაცია იყო ბრძენი ატრის შვილი. იგი დაიბადა ანასუიას მუცლიდან, რომელიც ინკარნაციის მოვლინებისათვის ლოცულობდა. მან ტრანსცენდენციის შესახებ უამბო ალარკას, პრაჰლადასა და სხვებს [იადუს, ჰაიჰაიასა და ა.შ.].

განმარტება: უფალი მოევლინა დატტატრეიად, რში ატრისა და ანასუიას შვილად. დატტატრეიას ინკარნაციად მოვლინების ამბავი მოთხრობილია “ბრაჰმანდა პურანაში” ერთგული ცოლის ისტორიასთან დაკავშირებით. ნათქვამია, რომ ანასუია, რში ატრის ცოლი, ასე ევედრებოდა ბრაჰმას, ვიშნუსა და შივას: “ჩემო უფლებო, თუკი კმაყოფილი ხართ ჩემით და თუკი გსურთ, რაიმე კურთხევა გთხოვოთ, მაშინ გევედრებით, შეერთდით და გახდით ჩემი ვაჟიშვილი”. ისინი დათანხმდნენ ამაზე და დატტატრეიას სახით უფალმა სულის ფილოსოფია განმარტა, კერძოდ კი, ასწავლა ალარკას, პრაჰლადას, იადუს ჰაიჰაიასა და სხვ.

ლექსი 12

ტატაჰ საპტამა აკუტიამ რუჩერ იაჯნო ბჰიაჯაიატა
სა იამადიაიჰ სურა-განაირ აპატ სვაიამბჰუვანტარამ

მეშვიდე ინკარნაცია იყო იაჯნა, პრაჯაპატი რუჩისა და მისი ცოლის, აკუტის ვაჟიშვილი. იგი სვაიამბჰუვა მანუს შეცვლის დროს იყო განმგებელი დამ ას ეხმარებოდნენ ნახევარღმერთები, რომელთა შორისაც მისი შვილი იამა იყო.

განმარტება: მატერიალური სამყაროს არსებობის შენარჩუნება და მართვა ნახევარღმერთებს ევალებათ. ასეთი თანამდებობები უაღრესად ღვთისმოსავ ცოცხალ არსებებს ეძლევათ. როდესაც ასეთი ღვთისმოსავი ცოცხალი არსებები ცოტანი არიან, უფალი თავად ევლინება ბრაჰმას, პრაჯაპატის, ინდრასა და სხვ. სახით და ხელში იღებს განმგებლობას. სვაიამბჰუვა მანუს პერიოდის დროს (ახლა ვაიასვატა მანუს პერიოდია) არ იყო ინდრას ადგილის, ინდრალოკას (ზეცის პლანეტის) მეფის შესაფერისი ცოცხალი არსება. ამ დროს უფალი თავად გახდა ინდრა. სამყაროს მართვის საქმეებში უფალ იაჯნას ეხმარებოდნენ ნახევარღმერთები, რომელთა შორისაც იყვნენ მისი შვილები, კერძოდ იამა.