ნატურფილოსოფოსები, ანტიკური ატომიზმი |
ნატურფილოსოფოსები, ანტიკური ატომიზმი |
Dec 12 2018, 07:11 PM
Post
#1
|
|
WHITE soul Group: Members Posts: 88 Joined: 16-July 16 Member No.: 7,542 ნიკის ჩასმა პოსტში მონიშნულის ციტატაში ჩასმა |
ანტიკური ატომიზმი
სხვა მნიშვნელოვანი საკითხი, რომლითაც ბერძენი ფილოსოფოსები იყვნენ დაკავებულნი, იყო მატერიის გაყოფის საკითხი. ქვა, გახლეჩილი შუაზე, ან გადაქცეული ფხვნილად, რომელიც რჩებოდა ისევ ქვად, მისი ნაწილები შეიძლებოდა კიდევ დაგვექუცმაცებინა უფრო პატარა ნაწილებად. რა ზღვრამდე შეიძლება ასეთი დაყოფა იწარმოოს? და არსებობს თუ არა ზღვარი? ატომიზმის ფუძემდებელი საბერძნეთში იყო ლევკიპი და დემოკრიტე, მაგრამ როცა ისინი იმუშავებდნენ თავიანთ სისტემას, ბერძნული ფილოსოფიური აზრი უკვე ვითარდებოდა სამი სკოლის მიხედვით: იონურის-თალესის მეთურობით, ანაქსიმენის და ანაქსიმანდრის, პითაგორულის- პითაგორას მათემატიკად წოდებულის, და ელეის (ქალაქი ელეა იტალიაში. პარმენიდის მოწავლე იყო ზენონ ელეისელი)-ქსენოფანის და პარმენიდის მეთურობით. იმ დროში ატომისტური თეორია დამყარებულ იყო რამდენიმე ძირითად პოსტულატზე: >>სიცარიელის არსებობა, >>არსებითის სიმრავლე; >>ცვლილების შესაძლებლობა; >>მოძრაობის არსებობა; პირველი 2 პოსტულატი მოცემული იყო ელეის სკოლის მიხედვით, მესამე-პითაგორას და მეოთხე- ჰერაკლიტეს მიერ. თეორიამ იმის შესახებ, რომ მატერია შედგება უმცირესი ნაწილაკებისაგან, და მისი დაყოფა შესაძლებელია მხოლოდ გარკვეულ ზღვრამდე, მიიღო ატომისტიკის წოდება, ან ატომისტიკის თეორიის დასახელება.დემოკრიტე ფიქრობდა, რომ ყოველი ელემენტის ატომებს აქვთ განსაკუთრებული ზომები და ფორმები,და ზუსტად ამით განსხვავდება ელემეტები ერთმანეთისაგან. რეალური ნივთიერება, რომელსაც ჩვენ ვხედავთ და ვგრძნობთ, წარმოადგენს სხვადასხვა ელემენტის ატომებს, და ამ ნაერთის ბუნების შეცვლით, შეიძლება ერთი ნივთიერების გარდაქმნა მეორედ. და მიუხედავად ამისა, ატომისტური კონცეფცია სრულიად არ გამქრალა. ძველი ბერძენი ფილოსოფოსი ეპიკურე (342-270 წწ ჩვ ერამდე, ) გამოიყენა ატომიზმი თავის თეორიაში და ეპიკურელებს ჰყავდა საკმაოდ ბევრი მიმდევრები შემდგომ საუკუნეშიც კი. ერთ-ერთი მიმდევარი იყო ძველი რომაელი პოეტი ტიტ ლუკრეიციუს კარი, 95-55 წწ. ჩვ ერამდე), ცნობილი როგორც ლუკრეციუსი. მან წარმოადგინა დემოკრიტეს და ეპიკურის ატომისტური შეხედულებები პოემაში “ნივთების ბუნების შესახებ”. მრავალთა აზრით ეს პოემა იყო საუკეთესო დიდაქტიკური, ოდესღაც დაწერილთა შორის. (რომლის მიზანია სწავლება). მაშინ, როდესაც დემოკრიტეს და ეპიკურის შრომები დაიკარგა, რის შედეგადაც დარჩა მხოლოდ ნაწყვეტები და ციტატები, ხოლო ლუკრეციუსის პოემა მთილანად შენარჩუნებულია და შეინაჩუნა და მოიტანა ჩვენამდე ატომისტური იდეები, იქამდე , სანამდეც ბრძოლაში ჩაერთო სხვადასხვა მეცნიეული მეთოდები, რომლის შედაგადაც ატომიზმი მიყვანილ იქნა საბოლოო გამარჟვებამდე. ყოველივე ეს ჟღერს განსაცვიფრებლად თანამედროვედ, მაგრამ დემოკრიტემ არ განამტკიცა თავისი თეორია ექსპერიმენტებით. ძველი ბერძენი ფილოსოფოსები საერთოდ არ იქყვნენ ექსპერიმენტებით დაკავებულნი, ისინი ჭეშმარირტებას ეძებდნენ კამათში, საწყისი მიზეზებისგან გამომდინარე.უმეტესი ფილოსოფოსებისათვის, (განსაკუთ-რებით არისტოტელესათვის) მატერიალურ ნაწი-ლაკის შესახებ მცნება, რომელიც არ შეიძლება დაიყოს უფრო მცირე ნაწილაკებად, აღმოჩნდა იმდენად პარადოქსული, რომელიც ვერ მიიღო ვერც ერთმა ფილოსოფოსმა. ატომისტური თეორია დარჩა არაპოპულარული 2 ათასწლეულის მანძილზე, დაემოკრიტეს შემდეგ, მის შესახებ თითქმის არავინ არ იხსენებდა. |
|
|
Dec 14 2018, 01:37 PM
Post
#2
|
|
YELLOW soul Group: Members Posts: 848 Joined: 24-May 15 From: Georgia, Tbilisi Member No.: 7,411 ნიკის ჩასმა პოსტში მონიშნულის ციტატაში ჩასმა |
Crow
თუკი რაიმე მეცნიერულად დამტკიცდება , ეგეც მოსაზრებითია და ვერ ვიტყვი გადაჭრით სასრულია თუ უსასრულო. არა. მეცნიერება განსხვავდება სხვა საშუალებებისგან, რომლებიც ასევე ცდილობენ სამყაროს შესწავლას. თანამედროვე მცნიერებმა დაახლოებით მე-16, მე-17 საუკუნეებში გამოეყო ფილოსოფიას და ეს გამოყოფა იყო პრინციპული განსხვავება, რომელიც დღესაც სახეზე გვაქვს. მეცნიერული მიდგომა ითვალისწინებს მეცნიერულ მეთოდს, რომელიც გადამოწმებადი ფაქტების და ექსპერიმენტების შედეგად დადგენილი მცემულობაა. როდესაც ვამბობხილული მატერიის ჯამს, ეს სასრულია დაკვირვებად სამყაროში და გითხარი რომ არის 5 %. მოსაზრებითი არის ის, არსებობს თუ არა ღმერთი, მაგრამ იმას, რომ სამყაროს ხილული მატერიის რაოდენობა მთლიანი ენერგეტიკული ბიუჯეტის 5 %-ს შეადგენს, ეს არ არის მოსაზრება, ეს დაკვირვებაა, რომელიც მტკიცდება ექპერიმეტებით ლაბორატორიებში. ეს არ ნიშნავს, ვიღაცის სუბიექტურ აზრს, რო აი ერთ დღეს მოწია, შეისუნთქა, გაიკეთა ან შეჭამა რამე და გაუსწორდა და თქვა, რომ ხილული მატერია სულ რაღაც 5 %-ია სამყაროში. ამით განსხვავდება თანამედროვე მეცნიერება სხვა მიმართულებებისგან. 23% უხილავი მატერიაა. არ ვიცი რა არის უხილავი მატერია, მაგრამ თუ ბნელ მატერიას გულისხმობ, დიახ, ის დაახლოებით 23-25 % შეადგენს სამყაროს ენერგეტიკული ბიუჯეტის. და ესეც ექპერიმენტულად არის დადასტურებული. ვიმეორებ, აქ ვიღაცის სურვილებზე და მისწრაფებებზე არ არის დამოკიდებული არაფერი. სამყარო არ არის გალაქტიკა და არც გალაქტიკაა უსასრულო, სხვაგვარად როგორ ვთქვა აღარ ვიცი. თუ ეს არ გესმის, მაშინ მეც ალბათ სათქმელიც აღარაფერი მექნება. -------------------- მე ვარ ტატო ჩხენკელი
|
|
|
Dec 14 2018, 03:31 PM
Post
#3
|
|
WHITE soul Group: Members Posts: 88 Joined: 16-July 16 Member No.: 7,542 ნიკის ჩასმა პოსტში მონიშნულის ციტატაში ჩასმა |
Crow არა. მეცნიერება განსხვავდება სხვა საშუალებებისგან, რომლებიც ასევე ცდილობენ სამყაროს შესწავლას. თანამედროვე მცნიერებმა დაახლოებით მე-16, მე-17 საუკუნეებში გამოეყო ფილოსოფიას და ეს გამოყოფა იყო პრინციპული განსხვავება, რომელიც დღესაც სახეზე გვაქვს. მეცნიერული მიდგომა ითვალისწინებს მეცნიერულ მეთოდს, რომელიც გადამოწმებადი ფაქტების და ექსპერიმენტების შედეგად დადგენილი მცემულობაა. როდესაც ვამბობხილული მატერიის ჯამს, ეს სასრულია დაკვირვებად სამყაროში და გითხარი რომ არის 5 %. მოსაზრებითი არის ის, არსებობს თუ არა ღმერთი, მაგრამ იმას, რომ სამყაროს ხილული მატერიის რაოდენობა მთლიანი ენერგეტიკული ბიუჯეტის 5 %-ს შეადგენს, ეს არ არის მოსაზრება, ეს დაკვირვებაა, რომელიც მტკიცდება ექპერიმეტებით ლაბორატორიებში. ეს არ ნიშნავს, ვიღაცის სუბიექტურ აზრს, რო აი ერთ დღეს მოწია, შეისუნთქა, გაიკეთა ან შეჭამა რამე და გაუსწორდა და თქვა, რომ ხილული მატერია სულ რაღაც 5 %-ია სამყაროში. ამით განსხვავდება თანამედროვე მეცნიერება სხვა მიმართულებებისგან. არ ვიცი რა არის უხილავი მატერია, მაგრამ თუ ბნელ მატერიას გულისხმობ, დიახ, ის დაახლოებით 23-25 % შეადგენს სამყაროს ენერგეტიკული ბიუჯეტის. და ესეც ექპერიმენტულად არის დადასტურებული. ვიმეორებ, აქ ვიღაცის სურვილებზე და მისწრაფებებზე არ არის დამოკიდებული არაფერი. სამყარო არ არის გალაქტიკა და არც გალაქტიკაა უსასრულო, სხვაგვარად როგორ ვთქვა აღარ ვიცი. თუ ეს არ გესმის, მაშინ მეც ალბათ სათქმელიც აღარაფერი მექნება. 😃 |
|
|
Lo-Fi Version | Time is now: 29th May 2024 - 04:42 AM |